مرغ سحر ناله سرکن، داغ مرا تازه تر کن ز آه شرربار این قفس را بَرشِکَنُ و زیر و زِبَر کن
بلبل پَر بسته ز کنج قفس درآ، نغمهٔ آزادی نوع بشر سُرا وَز نفسی عرصهٔ این خاک توده را پر شرر کن
ظلم ظالم، جور صیاد آشیانم داده بر باد ای خدا، ای فـلک، ای طبیعت، شام تاریک ما را سحر کن
نوبهار است، گل به بار است، ابر چشمم، ژالهبار است این قفس، چون دلم، تنگ و تار است
شعله فکن در قفس ای آه آتشین دست طبیعت گل عمر مرا مچین
جانب عاشق نِگَه ای تازه گل از این، بیشتر کن مرغ بیدل شرح هجران مختصر، مختصر کن
عمر حقیقت به سر شد، عهد و وفا بی اثر شد ناله عاشق، ناز معشوق، هر دو دروغ و بی ثمر شد
راستی و مهر و محبت فسانه شد قول و شرافت همگی از میانه شد
از پی دزدی، وطن و دین بهانه شد دیده تر کن!
جور مالک، ظلم ارباب، زارع از غم گشته بی تاب ساغر اغنیا پر میناب، جام ما پر ز خون جگر شد
ای دل تنگ ناله سر کن، از مساوات صرف نظر کن ساقی گلچهره بده آب آتشین، پردهٔ دلکش بزن ای یار دلنشین
ناله بر آر از قفس ای بلبل حزین کز غم تو، سینه من، پر شرر شد، پر شرر شد
morgh’e sahar, naale sar kon - morning bird, mourn morgh’e sahar, naale sar kon - morning bird, mourn daagh’e ma ra taaze tar kon - further renew my pain
z’aah shararbar, een ghafas raa barshekan o, zeer o zebar kon - with a sigh that rains fire, break this cage and overturn it
bolbol’e par-baste, ze kaaj’e ghafas daraa naghme’ye azadi no’e bashar saraa -flightless nightingale, from the pine cage sing humanity’s song of freedom
va’z nafas arseye een khake tudeh ra, por sharar kon -from the breath of the masses fill the open earth with fire (?)
zolm, zalem jor-e sayyad. -oppression, the oppressor the hunter’s oppression
aasheeyan’am daade bar baad - it has left my nest dwindling in the wind,
ey khoda, ey falak, ey tabee-at shaam’e taareek’e maara, sahar kon - god, universe, nature make our dark evening into dawn
no-bahar ast gol be bar ast - it’s a new a spring the flowers have bloomed
abr cheshmam jale bar ast - the clouds in my eyes are filled with dew
een ghafas, chon delam, tang o taar ast - this cage, like my heart, is suffocated and dark
sho’le fekan, dar ghafas, ey aah aatasheen - oh fiery sigh! start a flame in this cage,
dast tabee’at, gol’e omr’e mara macheen - nature’s hand, don’t cut short this flower of my life
janeb aashegh negah ey taaze-gol az een - look at my dear young flower
beeshtar kon! beeshtar kon! beeshtar kon! - make it more! [sing more loudly(?)]
morgh’e beedel, sharh hejran! mokhtasar kon! mokhtasar kon! - you heartless bird make it brief! make it brief; the story of your separation,